Dieren
20 augustus 2008
De afgelopen 6 maanden reisde ik over de hele wereld. Ik maakte kennis met veel verschillende culturen. Ik merkte dat mensen op verschillende manieren tegen een zelfde situatie aankijken. Wat we in de westerse wereld slecht vinden, wordt in andere culturen als normaal gevonden. Dat heeft veel te maken met de wijze waarop mensen (moeten) leven. Het zal u dan ook niet verbazen dat dit tot veel onbegrip leidt tussen de verschillende culturen, maar dat wil niet zeggen dat ene cultuur slechter of beter is dan de andere.Een van de verschillen is de omgang met dieren. In sommige culturen zijn dieren noodzakelijk voor het verwerven van inkomsten. Hierbij kan gedacht worden aan ossen, ezels en paarden die gebruikt worden als trek- of pakdier. Een dergelijk dier moet dus gewoon werken en als een dier dat niet wil dan wordt het dier daartoe wel aangespoord. In het westen zien we dat als mishandeling en vinden we dat dieren daardoor getraumatiseerd worden. In arme landen ziet men dat vaak anders. Voor die mensen is het een bittere noodzaak. Dan zou je kunnen stellen dat een mishandeld en/ of getraumatiseerd dier ook niets waard is, maar het is een bijna onmogelijke keuze die mensen moeten maken. Dit is vaak ingegeven door de uitzichtloze situatie waarin die mensen zitten.
In andere culturen worden dieren juist vereerd. Bekend zijn bijvoorbeeld de runderen in India of bepaalde aapje bij tempel complexen. Dat is meer ingegeven door geloof. Verering voor dieren kan ook op andere manieren. In sommige westerse landen worden huisdieren vertroeteld; aangeklede hondjes of dieren die zelfs een kapitaal erven. Daar kijken ze in sommige culturen heel erg vreemd tegen aan. Zo zijn er landen waar de hond, kat of cavia letterlijk in de pot verdwijnt.
Bij het doorspitten van berichten van de afgelopen maanden, kwam ik ook de discussie over het honden beleid in ’s-Hertogenbosch tegen. Een aantal jaren terug is dat beleid aangescherpt, omdat hondenpoep tot de grootste ergernissen in deze (en ander steden) wordt gezien. Hondenbezitters beklagen zich nu dat er nog amper ruimte is om honden vrij te laten rondlopen. Ze eisten meer ruimte en de gemeenteraad is daar gevoelig voor gebleken. Wat ik in al die berichten niet kon terugvinden is dat het bezit van een hond als huisdier niet ter discussie is gesteld. Ik vraag me dan ook af of een hond er is voor het baasje of het baasje voor de hond. In de meeste gevallen zullen de baasjes best veel over hebben voor hun huisdier en zal er zeker sprake zijn van liefde. Maar is het hebben van een huisdier, wetende dat er te weinig ruimte is voor zo’n dier, ook niet een vorm van dierenmishandeling? Die vraag lijkt misschien onterecht, maar is het niet net zo onterecht dat een hondenbezitter van anderen vraagt om ruimte te creëren voor huisdieren? Als je dan liefde ervaart voor een dier, moet je dan niet eerst zelf zorgen voor goede leefomstandigheden voordat je een huisdier aanschaft en niet achteraf?
Ergens las ik de opmerking dat dieren niet kunnen opkomen voor zichzelf. Dat vraag ik me dus af. Laat een hond of kat los en kijk dan wat het instinct van zo’n dier oplevert. Veel katten die losgelaten worden kiezen het vrije pad. Is dat niet een vorm van voor zichzelf spreken. Wat als je honden loslaat? Als een hond dan wegloopt, zegt dat dan niet genoeg? In veel landen lopen honden inderdaad vrij rond. Soms hebben ze wel een thuis, maar keren daar niet dagelijks terug, alleen als het hun uitkomt, als ze tenminste niet omkomen in het verkeer.
Veel baasjes menen dat het beste voor hun huisdier over hebben, maar zullen het meestal niet vanuit het dier zelf denken. In de discussie stond dus meer de wil en het belang van het baasje voorop, dan de wil van een dier. Het enige argument waar iets voor te zeggen is het feit dat hondenbezitters een belasting moeten betalen. Als je belasting betaalt, mag je er iets voor terugverwachten. De gemeente heeft nu in allerijl honden uitlaatroutes aangelegd, nog een resultaat van het paar jaar geleden bepaalde beleid. Een burgerinitiatief om dit nu weer ten dele terug te draaien, heeft het gehaald. De gemeente gaat nu onderzoeken wat de mogelijkheden zijn, maar de initiatiefnemers van het burgerinitiatief menen nu al dat ze daar rechten aan mogen ontlenen. Volgens mij is het echter zo dat er pas een nieuw beleid geldt als de gemeenteraad daar mee heeft ingestemd. Als uit het onderzoek blijkt dat de gevraagde ruimte niet gecreëerd kan worden, dan is het aan de raad om daar een uitspraak over te doen. Tot die tijd moeten hondenbezitters die de uitwerpselen niet opruimen of niet kunnen aantonen daar middelen voor hebben, gewoon hun boetes betalen. Dat bij die uitvoer van het beleid ook wel eens iets fout gaat, kan gebeuren. Dan kun je volgens mij gewoon bezwaar aantekenen.
Hoe je het ook wendt of keert, het feit dat je over dit soort zaken kan praten, zal in veel culturen verbazing oproepen.